Kelime tanımını bul

Vikipedi
Turukki

Turukki veya Turuk, MÖ 20. ve MÖ 19. yüzyıllarda Güney Azerbaycan ile Hazar'ın güney kısmında yaşamış olan Türk boyu.Fritz Hommel – Geschichte Babyloniens und Assyriens, 2016 (ilk yayım: 1885)F. Cəlilov – Azər xalqı, II. nəşri Bakı, 2006Q. Qeybullayev – Azərbaycan türklərinin təşəkkül tarixindən, Bakı, 1994Z. Bünyadov, Y. Yusifov – Azərbaycan tarixi, Bakı, 2006Azərbaycan tarixi, Bakı, 1994, s.80.Ziyafet Eyvazova - "LÂTİN ALFABESİNDEN KİRİL ALFABESİNE, KİRİL ALFABESİNDEN LÂTİN ALFABESİNE GEÇİŞ SÜREÇLERİNDE AZERBAYCAN BASINI" - Ankara-2008. s.26.Зийадхан Нябибяйли - "ЗЯНЭЯЗУРУН АЛТУН ТАЪЫ ЛАЧЫН" - Бакы - 2009. s.156, 253.Азярбайжан Милли Елмляр Академийасы Ялйазмалар Институту вя «Елм вя тящсил» няшриййаты - Филолоэийа мясяляляри No. 8. Бакы – 2013. ISSN 2224-9257. s.6-13.Казымов Г.Ш. Мцасир Азярбайъан дили. Морфолоэийа. Бакы, «Нурлан», 2010. s.4-6.German Archaeological Institute. Department Teheran, Archaeologische Mitteilungen aus Iran, Vol. 19, Dietrich Reimer, 1986, p. 90 Guti devletinin parçalanmasından sonra Azerbaycan arazisinde -daha sonra Medya erken devletinin şekilleneceği yerde- küçük çarlıklarını kurmuşlardır.

Milattan önce bin yıllar boyu antik Azerbaycan'da yaşayan Türk boyları 3-4 bin yıl önce çeşitli kollara ayrılmış, bir kolu Türkistan tarafına göçmüş, diğer kolu ise Urmu gölü havzasında kalmıştır. Doğuya giden Türkler V. asırdan sonra Büyük Göktürk İmparatorluğu'nu kurmuşlar. Bu Türkler hakkında Çin kaynaklarında, Orhon-Yenisey Türk anıtlarında ve diğer kaynaklarda yeterli malumat vardır. Çeşitli dillerde yazılmış belgelerde tukyu (Çin), türküt (Moğol), tork (Fars, Ermeni) ve kendi dillerinde türük, türk biçiminde adlandırılan Türklerin şark kolu bilimsel literatürde geniş olarak aydınlatılmıştır, lakin ata vatanda kalan Türkler hakkında bu söylenemez, çünkü şimdiye kadar bu sahada araştırma yapılmamış, yalnız Akkad yazılarında bir-iki yerde adı turukki şeklinde okunan toplulukların Türk olması fikri söylenmiştir.F. Cəlilov – Azər xalqı, II nəşri Bakı, 2006, səh 40 – 46

Antik Azerbaycan'da Türk adlı boylar MÖ 3 bin yılda kurulan Aratta, Guti, Lulu devletleri zamanında görünürde olmasalar da, bu devletlerin kurulmasında diğer Türk boyları ile birlikte katılmışlar. Guti sülalesinin hakimiyette olduğu çağda (XXIII asırda) Akkad ordusunun Kuzey bölgelerde çarpıştığı 17 topluluktan biri de tourki veya Turki şeklinde anılan boydur. Dicle çayının yukarı kolunda Subarların Turxu adlı şehri de sonraki Asur yazılarında kaydedilir. Mari belgelerinde adı geçen Türkler ise Dicle'nin sol yakalarında, Urmu gölü yakınında yaşıyorlardı. Guti devleti dağıldıktan sonra ortaya çıkan Türk adlı boylar bu arazilerde Guti, Lulu, Subar, Kuman adlı diğer Türk boyları ile birlikte II bin yıl boyu Asur, Hurri– Mitanni, Kassi, Babil ve Elam devletlerine karşı çarpışmışlar.