"veba" ne demek

• isim, tıp (***) Hasta farelerden insana geçen bir mikrobun oluşturduğu bulaşıcı, öldürücü bir hastalık, taun
  
• hayvan bilimi Bazı hayvan hastalıkları
  "Sığır vebası. Domuz vebası."

Yersinia pestis’in etken olduğu kemiricilerden bulaşan akut veya kronik epizootik veya enzootik bakteriyel enfeksiyon. Aynı zamanda büyük çapta insan veya hayvanı etkileyen, yüksek ölüm oranıyla seyreden bir hastalıktır.

Veba mikrobundan ileri gelen ve pirelerle bulaşan çok korkunç salgın hastalık; yumurcak.

Veba, Yersinia pestis adındaki bakteri tarafından oluşturulan enfeksiyon hastalıklarına verilen genel isimdir.

Antik Çağlar'dan itibaren tanınmış bir hastalıktır. Lakabı ¨Kara Ölüm¨dür. Orta Çağ'da 1347-1353 arasında, Avrupa nüfusunun üçte birinin kaybedilmesinden sorumludur. (Ayrıca bu hastalık 1347-1348 yılları arasında Venedik nüfusu 130.000 iken 70.000'e düşmesine neden olmuştur.) Modern antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Gelişmiş ülkelerin tamamında ve gelişmekte olan ülkelerin pek çoğunda ortadan kaldırılmış olmasına rağmen Asya ve Afrika kıtalarının bazı bölgelerinde hâlen görülebilmektedir.

Kendini 4 şekilde gösterebilir:

1. Bubonik
2. Septisemik
3. Pnömonik
4. Gastro-intestinal

Bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır. Vebanın farelerden bulaştığı kanısı yaygındır, ancak gerçekte bakteriyi yayan bir tür piredir ve fareler de bu hastalığın kurbanıdırlar. Tarihte veba salgınlarından önce şehirlerde büyük miktarda fare ölümlerinin meydana geldiği görülmüş, ölü farelerle temas eden insanların, pire ısırması nedeniyle bu hastalığa maruz kaldıkları tespit edilmiştir.

Hastalık, mikrop kapıldıktan 2-8 gün içerisinde kendini gösterir. Hastada aniden başlayan baş ve sırt ağrıları, ateş, titreme, kusma, nefes darlığı, halsizlik, deri lekeleri, burun kanaması, kan tükürme, kasık ağrıları ve devamlı dalgınlık görülür.

Dili de kahverengi ve kurudur. Yapılacak ilk iş hastayı tecrit etmektir. Çevresindeki sağlıklı kişiler koruyucu aşı olmalıdır. Bugün için önemi olmayan ve eski devirlerde de olduğu kadar çok görülmeyen bu hastalığın tedavisi için geç kalmadan sağlık kuruluşlarına haber vermek gerekir.

'Hıyarcıklı veba' ('bubonik veba') veba hastalığının en yaygın biçimidir. Hastalığa Yersinia pestis adı verilen enterobakteri neden olur. Bakteri vücuda girdikten sonra 3 ila 8 gün içinde etkisini gösterir. Belirtileri, yüksek ateş, üşüme duygusu, başağrısı, ishal ve bubo adı verilen, lenf bezi şişmeleridir. Deri altında ve iç organlarda kanama başladığı zaman da, akan kanın birikmesi sonucu ciltte siyah lekeler oluşur.

Geçmişte belirli dönemlerde bu hastalığın büyük salgınları yaşanmıştır. 14. yüzyılda kara ölüm olarak kayıtlara geçen salgının, hıyarcıklı veba olduğu sanılmaktadır.

Veba ( Fransızca: La Peste), Albert Camus'nün 1947 yılında yayınlanan romanıdır. Camus, romanda, Cezayir'deki Oran şehrinde yaşanan veba salgınını çeşitli satırarası okumaları ile anlamlandırılacak şekilde anlatmıştır. Kitapta yapılan analojilerin en önemlisi tüm Avrupa'ya adeta kara bir veba gibi yayılan Naziler'in Fransa'yı işgalidir. Fransa'nın İkinci Dünya Savaşı sırasında uğradığı Alman işgali ve Fransa'da işgale karşı oluşan Direniş (Résistance) hareketi romanda vebaya karşı alınan önlemler ile özdeşleştirilir. Kitabın sonuna kadar anlatıcının kimliği bilinmez.

İnsanların hayatla ölüm arasında kaldığı ince çizgiyi veba adını vererek tasvir eden Camus, dolaylı yoldan ateizmi de savunur. Eserde bir kahraman da bulunmaz.

Romanın bir diğer özelliği ise hikâyenin geçtiği Oran şehrini okuyucuya görüyor gibi yansıtmasıdır.

Veba, aşağıdaki anlamlara gelebilir:

• Veba, bir hastalık.
• Veba (roman), Albert Camus'un bir romanı.
• Veba (film), Àlex Pastor ve David Pastor'un yönettikleri 2009 ABD yapımı film.
• Veba (film, 1978), Ed Hunt'ın yönettiği 1978 Kanada ve ABD ortak yapımı film.
• Veba (film, 1992), Luis Puenzo'nun yönettiği 1992 Arjantin, Fransa ve Birleşik Krallık ortak yapımı film.
• Veba (film, 2006), Hal Masonberg'in yönettiği 2006 ABD yapımı film.
• Veba (film, 2014), Kostas Ouzas ve Nick Kozakis'in yönettikleri 2014 Avustralya yapımı film.
• Veba sütunu, Orta Avrupa kentlerinde bulunan ve en büyüğü 14. yüzyılda yaşanmış olan veba salgını dönemlerinin anısına yapılmış anıtlar.
• Veba (Böcklin), İsviçreli sembolist ressam Arnold Böcklin tarafından 1898 yılında çizilen tablo.

Veba ( İngilizce: Carriers), 2009 yapımı Amerikan Korku filmi. Josh Hartnett, Lou Taylor Pucci, Chris Pine, Piper Perabo, Lou Taylor Pucci ve Emily VanCamp'ın başrollerini paylaştığı filmin senaryo yazarlığını ve yönetmenliğini Àlex Pastor ve David Pastor üstlenmiştir. ABD'de 4 Eylül 2009'da vizyona giren film, Türkiye'de 18 Eylül 2009'dan itibaren gösterilmeye başlanmıştır.

Veba, İsviçreli sembolist ressam Arnold Böcklin tarafından 1898 yılında çizilen tablo. Kunstmuseum Basel'da bulunmaktadır. Tablo, sanatçının veba, savaş ve ölüm ile ilgili korkularını temsil etmektedir. Ölüm bir tırpan tutmaktadır, bu tırpanı herkesi kendi gibi yapmak için kullanmaktadır. Tabloda insanlığın başına gelen büyük bir kıyametin muhtemel bir parçası olduğu gösterilmektedir. Koyu duman bulutları arka planda yükselen bir kötülük önsezisidir. Veba tablosunda çoğunlukla yeşilin tonları kullanılmıştır ve bir rengin diğer renk ile dekompozisyon ilişkisi vardır. Diğer baskı tonları, siyah ve mat kahverengidir.