Güncel Türkçe Sözlük
-
isim, kimya Atom numarası 40, atom ağırlığı 91,22,
yoğunluğu 6,25, siyah toz biçiminde bir element (simgesi
Zr)
Kimya Terimleri Sözlüğü (II)
Simgesi Zr olan, zirkon (ZrO2.SiO2) ve badellit (ZO2) filizlerinde hafniyum ile birlikte bulunan ve bileşikleri seramik sanayinde korozyon direncini arttırmak, nötron tesir kesidi küçük (0,18 born) olduğundan nükleer reaktörleri kaplamada, azot, bor ve karbon bileşikleri yüksek sıcaklığa dayanıklı malzeme yapımında kullanılan, parlak gümüşi renkte ve bütün ametallere karşı dayanıksız, havada ince oksit katmanı ile kaplanan,IVB grubu ikinci sıra geçiş elementi.
Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü
A.A. 91.22, A.S. 40, Ö.A. 6.4, E.S. 1900° C. olan bir metal.
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu
(kimya)
Nükleer Enerji Terimleri Sözlüğü
Atom numarası 40, atom ağırlığı 91,22 olan ve reaktörlerde denetim çubuğu yapımında kullanılan doğal element (Zr).
Vikipedi
Zirkonyum metali ilk olarak 1789 yılında Martin Heinrich Klaproth tarafından keşfedilmiştir. 1824 yılında ise Jons Jakob Berzelius tarafından izole edilmiştir.
Bilinen mineralleri zirkon (ZrSiO) ve baddeleyit (ZrO) tir. Baddeleyit'in (1892’de Sri Lanka’da keşfeden Joseph Baddeley’in isminden) eşanlamlıları zirkonyum oksit, zirkonyum dioksit ve zirkonya'dır. Dolayısı ile kelime yapısı itibarı ile benzeşen, ancak farklı kimyasal komposizyonlar olan zirkon ve zirkonya birbirlerine karıştırılmamalıdır. Zirkonya sözcüğü, VITA firmasının tescilli markası olan “Zirconia” ile de karıştırılmamalıdır. Zirkonyumun başlıca elde edildiği kaynak zirkon (ZrSiO) madenleri olup, bunlar Avustralya, Brezilya, Hindistan, Rusya ve ABD’dedir. Zirkon içerisinde her zaman 50/1 oranında hafnium (Hf) elementi de bulunur. Zirkonyum heksagonal kristal formunda bir yapı gösterir. Sıcaklığa ve korozyona karşı çok dirençlidir. Birçok farklı bileşik halinde bulunabilir. Bunların en önemlisi zirkonya (ZrO) bileşiğidir.
Zirkonyum eldesi ZrCl bileşiğinin magnezyum ile veya kalsiyum ile indirgenmesi ile elde edilir. Çok reaktif bir madde olup, havada ve sıvı içerisinde hemen oksitle kaplanır ve korozyona dirençli bir hale gelir. Metal olarak dökümü sırasında havadaki oksijen ve azot ile etkileşmemesi gerekmekte ve bu nedenle titanyum teknolojisinde olduğu gibi özel fırınlarda işlenilebilmektedir. Zirkonyum metali bombaların yapısında, flaşlarda ve nükleer sanayi gibi çok çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Diş hekimliğinde ise zirkonyum minerali olan zirkonyadan elde edilen zirkonya seramiği formu kullanılır. Blok şeklinde üretilen zirkonyum kalıplar CAD CAM sistemi ile bilgisayar destekli freze işlemi ile kazınarak kaplama diş altyapısı hazırlanır.
Baddeleyit mineralinin aşağıdaki reaksiyonu sonucunda ZrCl bileşiği elde edilir.
ZrO + 2 Cl + 2 C (900 °C) → ZrCl + 2 CO
ZrCl + 2 Mg (1100 °C) → 2 MgCl + Zr
Reaksiyon çelik kaplarda gerçekleştirilmelidir. Havadaki oksijen ve azot ile etkileşmemesi gerekmektedir.
"zirkonyum" kelimesinin kullanım örnekleri.
Amalgam veya kompozit dolgu materyalleri yerine daha dayanıklı ve sağlıklı olan Zirkonyum ve Seramik gibi materyaller kullanılarak üstün özellikleri olan restorasyonlar yapılabiliyor.
Alanya'da oturan 2 çocuk annesi Sunay Öztürk, 6 ay önce dişlerini beyazlatmak amacıyla 'zirkonyum' kaplama yaptırma kararı aldı.
Alanya ilçesinde yaşayan ve turizm sektöründe çalışan 2 çocuk sahibi Sunay Öztürk, 25 Ocak'ta dişlerini beyazlatmak amacıyla zirkonyum kaplama yaptırma kararı aldı.
Diş Hekimi Göker Taşkınsu, zirkonyum kaplamaların diş etlerine uyumları, içlerinde koyu metal bulundurmamaları ve estetik üstünlükleri açısından günümüzde daha çok tercih edilen tedavi metodu olduğunu söyledi.
Diş Hekimi Göker Taşkınsu, diş kaplamalarında tercih edilen metotlardan zirkonyum kaplama ile ilgili açıklama yaptı.
Diş eksikliklerinde ise önceden uygulanan metal alt yapılı porselenler yerine günümüzde metalsiz zirkonyum porselenler kullanılıyor.