Güncel Türkçe Sözlük
-
isim Yiyecek ve içeceklere hoş koku ve tat vermek için
kullanılan tarçın, karanfil, zencefil, karabiber vb. maddeler,
bahar (II)
"Alttan alta, keskin bir baharat kokusu hissediliyor." - A. İlhan
Vikipedi
Baharat, bitkilerin kök, yaprak, tohum gibi kısımlarının bazen olduğu gibi tazeyken, bazen de kurutulup, toz haline getirilip, ufalanıp veya benzeri kimi işlemlerden geçirilip, muhafaza edilip kullanılan ve yemeklere içkilere başka koku ve tatlar eklemeye yarayan gıda malzemelerinin genel adıdır.
Kullanımı[ değiştir]Baharatlar yemeklere ait olduğu yemek kültürüne has birer kimlik verir; temelde ayni malzemelerden yapılan bir yemek yöreye özel bir baharatla yöresel bir karakter alır. Genç yaşta öğrenilen bu tatlar ileri yaşlarda özlenir aranır olur. Baharat kullanımının toplum hayatında müzik, dans, giyim, lehçe ve nezaket kurallarına benzer işlevleri vardır.
- aşçıların belli bir tadı tutturabilme yarışında ölçüşmelerine vesile olur,
- benzer kültürlerden kişilerin sofra başı birlikteliğini pekiştirir,
- değişik kültürlerden insanların birbirlerini oldukları gibi, damak tadı seçimleriyle birlikte kabul etmelerinin (ya da reddedip aşağı görmelerinin) simgesi olabilir.
Bazı baharatlar içindeki etkin maddelerden dolayı ilaç gibi etki yapar, bazen yemek içindeki karşı etkenleri dengeler. Buna örnek Zencefil, tarçın, biberiye, limon suyu gibi tansiyon düşürücü malzemelerdir; Bunlar tuzun tansiyon yükseltici etkisini dengelerler. Tuz ise tad almayı arttırdığı için katılır yemeğe.
Bazı baharatlar başka etkenleri daha etkili yapar. Buna örnek kara biberin içindeki piperin etkin maddesinin, yemekteki zerdeçalın antikanserojen kurkumin etkin maddesinin kana karışımını kat kat arttırmasıdır.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9619120 Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Bu yüzden baharat karışımlarında bu ikisi hep birlikte kullanılır.
Türkiye'de en çok kullanılan baharatlar nane, karabiber, kekik, kimyon, pul biber olarak sayılabilir.
Ayrıca bakınız[ değiştir]- Hint baharatları listesi
- Köfte baharı
- Anason
- Hardal
- Safran
- Sarımsak
- Vanilya
- Köri
- Edviye
- Kajun
- Mahlep
- Hint cevizi
- Sukabağı
- Kekik
- Maydanoz ( Petroselinum crispum)
- Acı biber
- Demirhindi
- Dere otu
- Fesleğen
- Kişniş
- Maydanoz
- Çemen otu
- Çörek otu
- Haşhaş Tohumu ( Papaver somniferum)
- Acıağaç ( Quassia amara)
- Ada çayı
- Salep
- Hint sümbülü ( Nardostachys grandiflora)
- Isırgan
- Sumak
- Tarhun
- Vanilya
- Elsholtzia ciliata
- Wasabi ( Wasabia japonica)
- Su teresi
- Absinthe
- Kakule
- Karabiber
- Karanfil
- Kimyon
- Kişniş
- Rezene
- Tarçın
- Zencefil
- Zerdeçal
"baharat" kelimesinin kullanım örnekleri.
Handa baharat satan esnaf İbrahim Dibekoğlu AA muhabirine, Arasa Hanı'nın yaklaşık 600 yıllık bir geçmişinin bulunduğunu söyledi.
Zonguldak'tan gelen Kadir Yılmaz da şehri gezerken baharat kokusuyla bir anda kendini Arasa Hanı'nda bulduğunu belirterek, "Caddeden geçerken baharat kokusu aldım, buraya geldim.
Raue’nin tabaklarında Uzakdoğu’da bile ancak çok iyi şeflerin elinden çıkma tabaklarda rastlayabileceğiniz baharat, asidite ve tatlılık dengesi son derece hafif, zarif ve yoğun bir tatla damaklara yansıyor.
Küçük İşletmeler kategorisinde, Beşikçi Baharat Gıda Kitap ile 1983 Beyoğlu Çikolata ve Kahve ise aynı kategoride jüri özel ödülünün kazananı oldu.
Şerbet hazırlanmasında kullanılan meyve, baharat, bitki yaprağı, tohum, kök ya da kabuk kısımları infüzyon yani halk arasındaki tanımlama ile demleme ya da dekoksiyon dediğimiz kaynatma veyahut ta bitkinin özelliğine dayalı olarak maserasyon yöntemi dediğimiz içme suyun içinde belirli bir süre dinlendirilir.
Fakat hangi baharatın hangi yemekle eşleştiğini kestirememek, çıkan sonucun nasıl olacağını tahmin edememek yemek yapan herkesin baharat kullanımında endişelenmesine sebep oluyor.
Mevsim meyvelerinin yanı sıra alternatif tıpta depresyon tedavisinde kullanılan ve strese karşı önerilen safran şerbeti, ferahlatıcı olarak servis edilen 6 çeşit baharat ve bitkiden yapılan hibiskus şerbeti ve öksürüğe karşı göğsü yumuşatan gülhatmi şerbeti ile kavun çekirdeğinden yapılan sübye şerbeti de ilgi gören lezzetler arasında yer alıyor.
Acı, ekşi, baharat, turşu gibi dışkılama esnasında dışkıda daha fazla irritan madde atılmasına yol açan beslenme biçimlerinden uzak durmalıyız.
Baharat olarak keskin bir lezzete, saman ya da iyodoform gibi bir kokuya sahip.
Şanlıurfa İpek yolu, baharat yolu, uzak doğuyu Anadolu ile birleştirme noktasında bir kesişme yeridir.
Gagavuz Türkleri, Vali Özdemir ve protokole kendi kültürlerine ait kolaç denen bir ekmeğini ve tuz ile baharat ikram ettiler.
Yapılan aramada işlenmiş ve satışa hazır 620 kilogram sucuk, 2 adet derin dondurucu, 520 kilogram tavuk sakatat kıyma, 80 kilogram sucuk katkı maddesi, 24 bin 600 adet sucuk marka etiketi, 1 adet kıyma makinesi, 1 adet hamur makinesi, 15 kilo baharat, 80 kilo nitrikli kürleme tuzu, 125 kilo soya proteini, bin 120 adet sucuk dolum ambalajı, 15 rulo sucuk bağlama ipi ve 2 adet terazi ele geçirildi.
Kestanenin yanında, baharat olarak kullanılabilen domates tozu, limon kabuğu tozu, portakal kabuğu tozu ıspanak tozu, kereviz tozu, pancar tozu, sarımsak tozu, soğan tozu, dibekte dövülmüş kırmızıbiber tozu ile kinoa unu, keçiboynuzu unu, nohut unu, Hindistan Cevizi unu, karabuğday unu, sarı ve kırmızı mercimek unu ile ürün çeşitliliğimizi arttırdık.