Kelime tanımını bul

Vikipedi
Palladyanizm

Palladyanizm Avrupa'da beliren, ismini Venedikli mimar Andrea Palladio'dan (1508–1580) alan ve onun yaptığı tasarımları örnek gösteren mimari tarzdır. Bugün palladyan mimari olarak bilinen akım, Palladio'nun orijinal kavramlarının evrimleşmesi sonucu ortaya çıktı. Palladio'nun eserleri genel olarak vurgulu bir simetri, pespektif ile Antik Yunan ve Antik Roma'dan ilham alan antik klasik tapınak mimarisinden izler taşır. 17. yüzyıldan itibaren Palladio'nun bu yorumlaması, Palladyanizm denilen bir tarza evrildi. Bu akım 18. yüzyıla kadar gelişimini sürdürdü.

Palladyanizm en temel olarak, 17. yüzyıl ortalarında Britanya'da popülerlik kazansa da, buradaki gelişimi iç savaş ve onu izleyen dönemde empoze edilen sadelik yüzünden uzun süreli olamadı. 18. yüzyıl başlarında tekrar moda olan akım, sadece İngiltere'de değil, doğrudan İngiltere'den esinlenen Prusya'da da kendini gösterdi. Bu dönemde Berlin'de yaşayan Kont Francesco Algarotti'nin, Burlington'ın İngiltere'de başlattığı akımın bir benzerini Büyük Friedrich'e tavsiye ettiği yönünde yazılar yazdığı öne sürülmektedir.James Lees-Milne, The Earls of Creation 1962:120). Ancak, Knobelsdorff'un Unter den Linden'deki opera salonu (Campbell'in Wanstead House'tan esinlendiği bilinmektedir) 1741'de çoktan inşa edilmişti. Yüzyılın sonunda bu akım Avrupa'da gördüğü ilgiyi yavaş yavaş kaybederken Britanya'nın Kuzey Amerika'daki kolonilerinde büyük bir popülerlik dalgasıyla karşılaştı. Buradaki örnekler arasında Güney Karolina'daki Drayton Hall, Newport, Rhode Island'taki Redwood Kütüphanesi, New York'taki Morris-Jumel Köşkü, Annapolis, Maryland'daki Hammond-Harwood House ve Thomas Jefferson'ın Virginia'daki Monticello ve Poplar Forest'ı örnek olarak verilebilir. The Center for Palladian Studies in America, Inc., "Palladio and English-American Palladianism."

Tarz, Avrupa'da 19 ve 20. yüzyıllar boyunca devam ettiği gibi, özellikle umumi binalarda ve belediye binalarında etkisini gösterdi. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Gothic revival akımına rakip oldu. Bu diğer akımı temsil eden Augustus Pugin ise, Palladyanizm'in antik tapınaklardan aldığı ilhamın Protestan ve Anglo-Katolik kiliseler ve yaşam tarzı için fazla pagan kaçtığını iddia etti.Frampton, p. 36 Ancak Palladyanizm, mimari bir tarz olarak popülerliğini sürdürerek evrilmeye devam etti. Modern binalarda görülen alınlıklar, simetri ve oranlar açık bir biçimde bu akımdan izler taşır.