Güncel Türkçe Sözlük
-
isim Tuz, çemen, kırmızıbiber karışımının et üzerine
sürülerek güneşte veya iste kurutulması yoluyla yapılan yiyecek
"Kayseri pastırması."
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü
Sığır etinin kuru kürleme yoluyla işlenmesi ve çemenlenmesiyle elde edilen bir et ürünü.
Vikipedi
Pastırma, çiğ etin çeşitli baharatlar ve tuzla kurutulması ile yapılan bir yiyecektir. Günümüzde Kayseri pastırma üretim kenti olarak bilinir. Pastırma eski bir Türk yiyeceğidir. Pastırmayı ilk yapanların Orta Asya'da Hunlar olduğu bilinmektedir. Nitekim, Weber–Baldamus dünya tarihi kitabında, Antakyalı Ammianus'un 353-378 yılları arasındaki olayları anlattığı eserinde, Hunların bu husustaki adetlerinden şu şekilde bahsettiği bilinmektedir: “Hunlar yemek tanımazlar, yaban bitkilerinin kökleri ile atın sırtında, baldırları arasında ezdikleri yarı pişmiş eti yerler.” Hâlbuki Macar müzelerinde bulunan Hunlara ait iki cepli at eyerleri, kurumuş etlerin bu çantalara sokulduğunu ve atın baldırına, vücuduna değmediğini göstermektedir.Georg Weber, Alfred Baldamus (1923): Lehr- und Handbuch der Weltgeschichte, II. cilt. (Almanca).
Orta Asya'dan batıya akın eden Hun süvarilerinin eyerlerinin çantalara dolduran kuru et konservesi, Anadolu'ya gelerek yerleşen Oğuzlarda pastırmacılığın bulunması ve yüzyıllardır zamanımıza kadar yaşayıp gelmesi, bir gün Orta Asya bozkırlarında yaşayan Türkleri sonbaharda kışa hazırlık olarak tuzlu, kuru ve dumanlı et konserveleri yapmaları, bu yiyeceğin Orta Asya'dan geldiğini göstermektedir. Hayvanları en iyi şekilde ıslah etmiş ve pek çok yeni ırk meydana getirmiş Türkler, hiç şüphesiz ki bunların etlerinden de en iyi şekilde yararlanmasını bilmiş insanlardır (Özdemir, 1994). Kayseri'de pastırmacılık bir şekilde Orta Asya'dan gelen Türklerle başlamış ve zamanla gelişmiştir. Ünlü Gezgin Evliya Çelebi 17. yüzyılda Kayseri'den şu şekilde sözetmektedir: “Makulat ve imalata has beyaz ekmeği, lavaşa yufkası, katmerli böreği, lahm-ı kadit namı ile şöhret bulan kimyonlu sığır pastırması ve nilskli et sucuğu bir tarafta yoktur” (Evliya Çelebi, 1970). Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi‘ndeki bu bilgilerden de anlaşıldığı kadarıyla, Kayseri'de 17. yüzyılda pastırma imalatı vardı. Pastırma, Türkler vasıtasıyla Rumeli'ye, Balkanlar'a ve çevresine götürülmüştür. Bu tarihsel yolculuk boyunca Oğuzlarla birlikte göç eden pastırma, Anadolu'nun ortasındaki Kayseri'yi kendine yurt edinmiş; sonra da ünü dört bir yana yayılmıştır.
-
Basturma or Pastroma from Armenia 1.JPG
Pastirma
-
Pastırma5.jpg
Henüz dilimlenmemiş pastırmalar.
-
Pastirma1.jpg
Kesilmiş, satılmaya hazır pastırma dilimleri.
"pastırma" kelimesinin kullanım örnekleri.
Bağlamış, “Sırt pastırma 120 TL, antrikot pastırma 120 TL, kuşgömü pastırma 130 TL, özel yağsız pastırma 90 TL, parmak sucuk 65 TL, kangal sucuk 65 TL ve sucuk içi 60 TL’dir.
Pastırma veya kuru et gibi kurutlmuş etleri bıçak kullanarak ince dilimlemek biraz zordur.
Ilgaz Dağı'ndan gelen esinti ve güneşin sıcağıyla tamamen doğal ortamında pastırma hazırlanır.
Kayseri'de perakende olarak evlik sucuk 65, normal sucuk 55, sıra ve seçme pastırma 105, kuşgömü, tütünlük ve bonfile pastırma ise 135 TL'den satılıyor.
Trabzon minci çökeleği gibi peynir çeşitlerinden menemene, pazılı pastırma böreğinden ev yapımı reçellere, unlu mamüllerden hafif baharatlı sucuk gibi şarküteri çeşitlerine birçok seçeneğin olduğu kahvaltı menüsünün fiyatı kişi başı 45 lira.
Pastırma yazının bu özelliği nedeniyle kurumaya alınan Pastırmalık etler, ani ısı değişimi sonucunda daha uzun sürede kuruyup daha lezzetli hale geliyor.
Bizim ulusal anlamda pastırma ve sucuğumuz varsa, dünya liderlerine neden tattırma fırsatı bulamıyoruz.
Gluten diyeti yapanları doğru yönlendirmek amacıyla ürünlerin ambalajı üzerindeki etiketlerde bu bilgiyi paylaşmaya başlayan Polonez, gluten hassasiyeti olan tüketicilerden gördüğü yoğun ilgi üzerine çalışmalarını hızlandırdı ve bir ilk olarak çemensiz pastırma çeşidini glutensiz gıdalar sınıfına dahil etti.