Vikipedi
Soğdiana ( Özbekçe: Sugʻd; Tacikçe: Суғд - Eski Farsça: Suguda; Farsça: سغد; Antik Yunanca: Σογδιανῆ), Orta Asya'da geniş tarihi ve coğrafi bir alan.
MÖ 6. yüzyılda yazılı olarak belirlenen Soğdiana adı İran halklarından Soğdlar'ın yerleşik oldukları bölgeyi niteler. Behistun yazıtlarında, I. Darius MÖ 552 - 485 yılları arasında İran'ı yönetmiş olan imparator zamanında Soğd'lar Ahura mazda anlamına gelen eski İran dinine inanırlardı.
Dillerine Sauzina derler. Moğol istilası sırasında yüzbinlerce Soğd'un Orta Asya'dan batıya ve güneye doğru sürüklendikleri ve küçük bir nüfuslarının tarihi topraklarında kaldıkları bilinmektedir. Tacikistan dağlarında dili olduğu gibi koruyan tahmini 30 kişidir.
İran ve Anadolu yaylalarına göçen Soğdlar, Farsça ve Türkçe konuşan topluluklar tarafından yutulmuş ve özümsenmişlerdir. Yine de Anadolu'nun doğusunda bir miktar Soğd'un kendi dilleriyle varlıklarını sürdürebildikleri tespit edilmiştir.
4. yüzyıldan sonra Soğd'lar İpek yolu boyunca doğuya doğru Lop Nur bölgesine, Tarım Havzasına, Sha Chau, Liangzhou, Ling (Xiazhou'nun güneyinde) şehirlerine hatta Orta Moğolistan'na kadar kendi ticari koloni, yerleşim birimlerini ve birçok küçük prenslik'leri kurdular, böylece İpek Yolu ticaretini kontrol ettiler. Sasaniler zamanında İslâm dininin İran ve Orta Asya'da genişlemesi sonucu Soğd'lar İslâm'a çevrildiler. 10. yüzyıldan itibaren Türk Hanedanlıklarının etkisi ve baskısı altında Türk kültürünü benimsediler.