"soyutlama" ne demek

• isim, felsefe Bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihinsel işlem, gerçeklikte ayrılamaz olanı düşüncede ayırma, tecrit, abstraksiyon
  

(Lat. abstractio < abstrahere = çekip çıkarmak, soymak, ayırmak):

1. Gerçekte ayrılamaz olanı düşüncede ayırma eylemi. (Ör. Biçimi, rengi, boyutları özdekten ayırıp düşünme.)

2. Geneli ve öz olanı arınmış bir biçimde elde etmek için özle ilgili olmayanı bir yana bırakma. Bir tasarımın ya da bir kavramın nitelik ve bağıntı gibi öğelerini göz önüne almayarak dikkati doğrudan doğruya kavrama çeken düşünme eylemi. (Ör. Üçgen kavramında; üçgenin büyük, küçük, eşkenarlı ya da dik açılı oluşunu göz önüne almamak gibi.)

İnsan zihninin dış dünyadaki canlı ve cansız varlıkları, duygu, düşünce ve hareketleri kendine has bir biçimde anlayıp yorumlayarak kelimelere dönüştürme olayı. bk. ve krş. somutlaştırma.

Bir bütünün bir niteliği, bir ilişkisi üzerinde özellikle durup, öbür öğelerini göz önünde bulundurmama.

Zihnin, gerçekte ayrı ve başlı başına bir varlığı ya da özelliği olmayan bir şeyi, bağımsız olarak ya da öteki özelliklerden ayırarak düşünmesi.

Bir özelliği ya da öğeyi bağlı olduğu bütünden düşünce ya da sözle ayırma.

Soyutlama, bir kavramın bilgi içeriğini azaltma veya indirgeme sürecine denir. Bu indirgeme, çoğunlukla belirli bir amaç için gerekli olan bilginin daha rahat elde edilebilmesi için yapılır.

Felsefi anlamda soyutlama, fikirlerin nesnelerden uzaklaştırılması sürecine denir. Soyutlama, bir basitleştirme stratejisi olarak kullanılabilir. Örneğin birçok nesne kırmızı olabilir. Bu açıdan, bir nesneye ait kırmızılık özelliği bir soyutlamadır. Soyutlamayı hiyerarşik bir düzende ve değişik seviyelerde yapmak olasıdır. Soyutlama seviyeleri için aşağıdaki gibi bir örnek verilebilir:

(1) bir yayın

Bilgisayar bilimlerinde soyutlama, daha çok nesne yönelimli programlama ile ön plana çıkar. Nesne tanımlanırken verinin kulanılması veya veriye erişilmesi için gerekli detayların azaltılması işlemidir.

Soyutlama kabaca veri () ve kontrol () soyutlaması olarak yapılır. Veri soyutlaması, veri yapıları üzerinde yapılan soyutlamadır. Kontrol soyutlaması ise yapısal programlama ile gelen altprogram (), işlev () gibi kavramlar üzerinde yapılan soyutlamadır.

Örnek olarak bir "kişi" nesnesinde, kişinin yaşını tutan bir tam sayı değişkeni olan "yas" değişkenini ele alalım. Bu "yas" değişkenine, programın çalıştırma anında, "-10" gibi bir değer atanmasını kimse engelleyemez. İşte burada nesne yönelimli programlamanın getirdiği görünürlük () ve özellik () tanımlama gibi yetenekler kullanarak "yas" değerine gerçek bir değerin girilmesi garanti edilebilir. İşte buna veri soyutlaması adı verilir.

Benzer şekilde soyutlama işleminin verileri taşıyan değişkenlerin değil de yöntem () veya işlevlerin üzerinde yapılması işlemine kontrol soyutlaması adı verilir. Yani yöntem ile yapılan işlemlerin bir başka nesne tarafından müdahale edilemeyecek hale sokulması işlemidir.