"glukoneogenez" ne demek

bk. glikoneogenez

Glukoneogenez, kelime anlamı olarak glukozun yeniden yapımı anlamına gelir ki zaten bu reaksiyon glukozun yıkım reaksiyonu olan glikolizden sonra hücrenin glukoz ihtiyacına göre gerçekleşir. Glikolizin tersi gibi gözükse de, değildir. Yolaktaki farklı hormon ve enzimler bu farkı oluşturur. Glikolizdeki reaksiyonlardan üç tanesi irreversible yani geri dönüşümsüzdür. Bu üç reaksiyon ise şunlardır:

1. Glukoz → Glukoz 6-fosfat ( Glukokinaz ve Hekzokinaz enzimleri katalizler)
2. Fruktoz 6-fosfat → Fruktoz 1,6 Bifosfat ( Fosfofruktokinaz )
3. Fosfoenolpiruvat(PEP) → Piruvat ( Piruvat Kinaz )

Glukoneogenezde bu reaksiyonları tersine döndürmek için farklı enzimler vardır. Şimdi onları görelim:

1. Glukoz 6-fosfat → Glukoz ( Glukoz 6 fosfataz )
2. Fruktoz 1,6 fosfat → Fruktoz 6-fosfat ( Fruktoz 1,6 bifosfataz )
3. Piruvat → Oksaloasetat ( Piruvat Karboksilaz ) bu reaksiyon bir basamak daha devam eder: Oksaloasetat → Fosfoenolpiruvat ( PEP Karboksikinaz )

Glukoneogenez hormonların kontrolleri altındadır. Bu hormonların en önemlileri ise Glukagon , İnsülin ve Epinefrindir. Glukagon ve epinefrin kan glukozunu arttırabilmek amacıyla glukoneogenezi aktive ederken insülin ise tam tersine etki göstererek glikolizi arttırırken glukeneogenezi azaltır.